Europees klimaatpakket: Wie gaat dat betalen?

Van Overtveldt benadrukt dat de N-VA ijvert voor een klimaatbeleid dat ook welvaart, concurrentiekracht en innovatie centraal stelt. “Wie gelooft dat we het tij kunnen keren zonder technologische vooruitgang en innovatie, droomt. Verder zullen wij het pakket aftoetsen aan de principes van haalbaarheid en betaalbaarheid. Burgers zullen deze maatregelen voelen in hun portemonnee, wat het draagvlak kan ondermijnen. In België jaagt de vervanging van de kerncentrales door fossiele gascentrales de consument waarschijnlijk nog op extra kosten. Wij blijven ook waakzaam voor administratieve overlast: de figuurlijke 'red tape' dreigt 'green tape” te worden. Ook de impact op de internationale competitiviteit van onze bedrijven en de positie van kmo’s zijn een blijvende zorg, zeker nu we nog uit het economisch dal van COVID-19 aan het klimmen zijn.”

De vrees voor koopkrachtvermindering en gele hesjes overal in Europa sijpelde ook binnen in het Berlaymontgebouw. Om dit te counteren, komt de Commissie met een nieuw sociaal klimaatfonds.

Van Overtveldt, ook voorzitter van de budgetcommissie, is sceptisch: “We hebben al een fonds voor eerlijke transitie en andere herverdelingsmechanismen zoals het cohesiefonds. Een nieuw fonds dreigt vooral een nieuwe grabbelton te worden. Bovendien is de financiering ervan nog hoogst onzeker. Commissaris Timmermans rekent hiervoor immers op de opbrengsten van de nieuwe emissiehandel voor gebouwen en transport. Dat nieuwe systeem is echter controversieel en nog lang niet verworven. Daarbij komt dat de lidstaten ook akkoord moeten gaan om de eventuele opbrengsten af te geven aan de EU. Daar zijn we nog lang niet. Ik zie zelf ook geen enkele reden om een dergelijk fonds centraal te organiseren. De lid- en deelstaten zijn het best geplaatst om sociale correcties door te voeren.”

Van Overtveldt wijst erop dat ook de ruimere financiering van de Green Deal en de herstelmaatregelen nog niet helemaal verworven is. “De Commissie rekende hiervoor onder andere op de opbrengsten van een digitaks. Deze lijkt nu dood en begraven. Dit alles in combinatie met het ECB-beleid maakt dat ik mij ernstige zorgen maak over de financiële geloofwaardigheid van dit pakket en van andere recente Commissie-initiatieven.”

Van Overtveldt herinnert er tot slot aan dat de bijstelling van de 2030-doelstelling een kaduke start kende. Commissievoorzitter von der Leyen dankt haar aanstelling grotendeels aan deze belofte die ze deed zonder dat de impact doorgerekend was. “Ik noemde dit al eerder policy-based evidencemaking in plaats van evidence-based policymaking”, aldus Van Overtveldt. “Het is evenwel essentieel dat er nu eindelijk een gedetailleerde impactbeoordeling op tafel ligt. De snelheid waarmee deze diepgaande analyse moest worden afgewerkt doet evenwel vragen rijzen over de kwaliteit. Wij zullen dit grondig uitspitten.”